Biografie
Charles Schotte, 28 jaar, leeft voor de landbouw. Hij groeide op op de familieboerderij in Froidmont bij Doornik, voordat hij zich in 2021 officieel vestigde in het bedrijf van zijn ouders. Daarvoor voltooide hij een bachelor in landbouwkunde in Ath. Met zijn diploma in de hand werd hij in 2016 landbouwkundig medewerker om geleidelijk zijn project uit te bouwen. De boerderij blijft een gemengd gewas-veeteeltbedrijf en Charles ontwikkelt een autonoom project voor pootaardappelen. Bieten zijn één van de historische gewassen die hij niet wil opgeven zolang hij er niet economisch toe wordt gedwongen. In een wereld vol veranderingen en beperkingen voor boeren, maakt Charles er een punt van om zijn collega’s te verdedigen. Hij is sterk betrokken bij de verdediging van de belangen van de boeren door zijn betrokkenheid bij FJA (federatie van jonge landbouwers) en het comité voor de planters van Fontenoy.
Charles, een jonge, geëngageerde landbouwer
Maart 2024 - We ontmoeten Charles rond een gezellig haardvuur. We zitten knus en warm aan de familietafel, samen met zijn ouders, terwijl het buiten regent. Charles heeft niet veel tijd. Tussen betogingen en politieke discussies door waren zijn laatste weken hectisch en nog drukker dan normaal. Maar hij is ervan overtuigd dat het belangrijk is om zijn stem te laten horen. Hij vertelt me zijn verhaal met passie, enthousiasme en een kritische noot.
​
Hoe ziet jouw bedrijf eruit? Waarin zijn jullie gespecialiseerd?
We hebben een traditioneel gemengd systeem van gewassen en vee. Wat vee betreft, produceren we alleen vlees. Qua gewassen telen we bieten, granen, enkele groenten, voedergewassen en aardappelen. De specialiteit van de boerderij is de productie van pootaardappelen voor onze bedrijfsactiviteiten. Het is een beetje mijn project, waaraan ik tijdens mijn studie heb gewerkt en dat ik naar de familieboerderij heb gebracht.
Afgezien van deze specifieke activiteit zijn de activiteiten van de boerderij vergelijkbaar gebleven met die van voor mijn komst.
Dat betekent dat je ouders al bieten teelden. Kun je ons daar meer over vertellen?
We verbouwen al generaties lang bieten op de boerderij. Vroeger was er een suikerfabriek hier in Froidmont, in het dorp. Toen sloot de fabriek en ging mijn grootvader naar het dorpsstation om zijn bieten te laden voor levering aan de dichtstbijzijnde suikerfabriek. Nu leveren we zelf aan Fontenoy. De manier waarop bieten worden geteeld is fel veranderd. In de tijd van mijn betovergrootvader werd alles met de hand gedaan.
Je teelt nu bieten op uw boerderij. Zou je kunnen stoppen met het telen van bieten? En zo ja, waarom zou je dat doen?
Bieten maken deel uit van de geschiedenis van de boerderij, maar ik ben er misschien iets minder aan gehecht dan mijn ouders. Als we er niet genoeg aan verdienden, konden we het net zo goed opgeven. Bieten zijn nog steeds duur om te produceren. Op dit moment is dat geen probleem, maar als de prijzen niet goed genoeg zouden zijn, dan zouden we het kunnen opgeven of het areaal verkleinen.
​
Hoe ga je om met de campagne, de verwerking van bieten en de relaties met suikerfabrikanten? Dit jaar of in het algemeen? Wat gaat goed en wat kan beter?
Vorig jaar was ingewikkeld, met vorst begin december. Dit jaar zijn we er op de boerderij goed in geslaagd om alles voor eind december af te leveren. De agronomische dienst is erg goed. Maar de campagne duurde te lang en iedereen kampte met problemen, zowel de fabriek als de telers. Het is in ieders belang dat de fabriek goed draait, maar als de campagne te laat begint, is er een groter risico op bieten van mindere kwaliteit. Idealiter start de campagne rond 15/20 september. Bovendien is de economische context ingewikkeld. We moeten de basisprijs verhogen en nadenken over een solide beloningssysteem voor degenen die eerder leveren. Uiteindelijk zou het voor iedereen energie en geld besparen. Voor ons, omdat afdekken veel werk is. En voor de fabriek, omdat de kwaliteit van de bieten gewaarborgd zou blijven.
Ondanks een veel te late start zagen we dat de aanpassingen in de fabriek in het voorseizoen hun vruchten afwierpen. In het begin liep het goed. Maar toen werden we ingehaald door de achteruitgang van de bieten en dat had een sneeuwbaleffect op de hele sector.
Recente gebeurtenissen en betogingen hebben duidelijk gemaakt hoe complex het is om tegenwoordig boer te zijn. Wat trekt je aan in dit beroep? Wat zou je willen veranderen?
Wat me aanspreekt is de vrijheid die ik heb in mijn werk. Ik kan mezelf organiseren zoals ik wil, de variëteiten kiezen die ik wil, de dichtheid van mijn gewassen kiezen en ze op mijn eigen manier beheren. Maar wat ik zou willen veranderen is zekerheid op lange termijn, te beginnen met economische zekerheid. De graanmarkt is niet goed en dat heeft gevolgen voor al het andere. De komende maanden zullen somber zijn.
Op economisch vlak zijn er grote problemen, zoals het marktliberalisme, maar ook het gebrek aan middelen om de ecologische transitie te ondersteunen. We zijn ons allemaal bewust van de milieuproblemen die op het spel staan, maar als je een bedrijf opzet kun je niet 10% van je productie terugtrekken zonder gecompenseerd te worden. Er zijn een aantal complexe maatregelen die niet altijd agronomisch of logisch zijn, waarop we moeten antwoorden. Binnen de vakbond, zouden we graag regelmatiger en constructiever overleg zien.
"Het is belangrijk om onze stem te laten horen, ook al is dat soms moeilijk."
Charles Scotte
Klop, je bent erg betrokken bij de FJA, kun je ons daar meer over vertellen? Heb je nog andere vakbondsverplichtingen?
Op vakbondsniveau ben ik betrokken bij het FJA (federatie voor jonge landbouwers), waar we algemene vragen over verschillende onderwerpen behandelen. De beslissingen zijn wat minder direct en duren wat langer. Vanmiddag ga ik naar het comité van de planters van Fontenoy. Daar is de materie dan weer concreter en directer. Mijn betrokkenheid kwam vanzelf, beetje bij beetje. Eerst was ik actief in de lokale afdelingen. Ik merkte dat ik het leuk vond en raakte wat meer betrokken bij bepaalde kwesties. Ik ben goed in het doorpraten van dingen. Zo ben ik opgeklommen naar het provinciale niveau van de vakbond, en nu naar het nationale niveau.
Waarom vind je dit belangrijk? En wat heeft je betrokkenheid in de vakbond je al bijgebracht?
Ik denk dat het belangrijk is, ook al kost het veel tijd. Het kan zelfs al je tijd in beslag nemen als je het grondig wilt doen. Het is belangrijk om onze stem te laten horen, ook al is het soms ingewikkeld. De politieke wereld is erg traag en boeren hebben niet altijd evenveel geduld. Het is heel belangrijk om je stem te laten horen, vooral als jong iemand, want dingen veranderen heel snel. Bovendien is het verrijkend om mensen met verschillende achtergronden te ontmoeten en contacten te leggen.
Hoe slaag je erin om tijd en energie vrij te maken voor je betrokkenheid bij de vakbond? Zou je jongeren aanmoedigen om bij een vakbond betrokken te raken, ondanks de dagelijkse moeilijkheden? Waarom wel of niet?
Mijn ouders steunen mijn betrokkenheid, anders zou het niet mogelijk zijn. Maar ik zie de dingen niet anders. We kunnen niet alles van de ene op de andere dag veranderen, wel is het heel belangrijk om de richtlijnen uit te zetten voor een moderne, hedendaagse landbouw. Als jongere is het vooral belangrijk om degenen die zich in de landbouw vestigen te steunen en ervoor te zorgen dat we een toekomst hebben.
Welk advies zou je jonge boeren geven?
Rustig zijn, goed rekenen, de juiste keuzes maken, je rug recht houden en er dan voor gaan. Wees zeker van jezelf. Vergeet niet om jezelf in vraag te stellen wanneer dat nodig is en aarzel niet om iets te veranderen dat niet werkt, ook al is dat moeilijk.
​
Op vakbondsniveau is het gemakkelijk om betrokken te raken. Je hoeft niet te aarzelen om de verantwoordelijken aan te spreken, bij de vele recreatieve activiteiten of elders. Je raakt gaandeweg betrokken, als je bereid bent om een beetje van je tijd te geven. Het is niet altijd aangeboren bij iedereen, maar als je zelf niet investeert is het belangrijk om degenen te steunen die het wel voor je doen. Het is ook een opoffering en soms zijn er veel verwachtingen terwijl het niet altijd mogelijk is om alles te bieden waar ze om vragen. Je moet geduld hebben en redelijke verwachtingen, want de strijd die we voeren is moeilijk.
Als we kijken naar de bietensector, zou je iets willen veranderen aan de manier waarop de federaties/vakbonden momenteel werken?
We hebben het geluk dat de vakbond aanwezig is in de fabriek. We zouden graag meer betrokken zijn bij de beslissingen van de fabriek, meer vergaderingen hebben en meer contact met de vertegenwoordigers van de telers. Om een stabiele aanvoer te hebben, moeten we ervoor zorgen dat de bieten niet met verlies worden betaald, en dus een eerlijke minimumprijs hebben.
"We moeten onszelf in vraag kunnen stellen wanneer nodig."
Charles Scotte
Zoals gezegd staan de gemiddelde burger, politici en het personeel van de ministeries van landbouw en milieu soms erg ver af van de boeren. Welke boodschap zou je hen willen meegeven?
Boeren zijn er voor hen, het is niet in ons belang om slechte kwaliteit te produceren. We zijn ons bewust van de milieuproblemen en veel boeren proberen hun buren zo min mogelijk te storen door bijvoorbeeld hun werktijden aan te passen. We voelen ons aangemoedigd door de steun die we van het publiek krijgen tijdens de voorbije betogingen. Maar we moeten niet vergeten dat we in een geglobaliseerde markt financiële steun moeten bieden voor producten die verschillend zijn maar er hetzelfde uitzien.
​
De voorwaarden zijn niet in elk land hetzelfde, dus we kunnen onze producten niet onder dezelfde omstandigheden verkopen. Dit brengt ons terug bij de kwestie van een adequate gegarandeerde prijs en, daarachter, een vergoeding. Verschillende maatregelen brengen directe of indirecte kosten met zich mee die gecompenseerd moeten worden. De toegevoegde waarde van kwaliteit moet meer benadrukt worden. We hebben iets meer invloed op markten die iets lokaler zijn. Daar kunnen we de verschillende spelers ontmoeten, vooral door betrokkenheid van de vakbonden.